Εισαγωγή
Το κεφάλαιο αυτό επιχειρεί μια επισκόπηση της εξέλιξης των εθνικών μουσείων στην Ελλάδα με στόχο αφενός να δώσει μια συνοπτική εικόνα της ιστορίας τους και αφετέρου να ανιχνεύσει – έστω μερικώς – τις συγκλίσεις ή τις αποκλίσεις που παρατηρούνται σε κάθε εποχή μεταξύ μουσείων, ιδεολογίας, επιστήμης και κοινωνίας.
Η μελέτη επικεντρώνεται στα τρία κατεξοχήν εθνικά μουσεία, δηλαδή το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (εφεξής ΕΑΜ), το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (εφεξής ΒΧΜ) και το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (εφεξής ΜΕΛΤ), επειδή αυτά τα τρία μουσεία αντιπροσωπεύουν τη θεσμοθέτηση – στο πεδίο των μουσείων – του κυρίαρχου, εθνικού, ιστορικού αφηγήματος της αδιάλειπτης συνέχειας του ελληνισμού, αλλά και επειδή αυτά τα τρία μουσεία είναι γενικότερα αποδεκτά ως εθνικά τόσο στο πεδίο της έρευνας όσο και στη συνείδηση του κοινού.
Παράλληλα, το κείμενο εστιάζει σε άλλα τρία μουσεία τα οποία έχουν συντελέσει στην ενίσχυση και στην προώθηση του καθιερωμένου εθνικού αφηγήματος – ή όψεων αυτού – σε διάφορες εποχές· συγκεκριμένα, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (εφεξής ΕΙΜ), το Μουσείο Μπενάκη και το Νέο Μουσείο Ακρόπολης (εφεξής ΝΜΑ).1
Σκιαγραφούνται πέντε μεγάλες περίοδοι στην ανάπτυξη των μουσείων στην Ελλάδα από το 1829 έως σήμερα: ο αιώνας της αρχαιολογίας (1829-1914)· η επικύρωση της συνέχειας (1914-1940)· μεταπολεμική αναγέννηση (1940-1970)· η άνθηση των μουσείων (1970-2000)· ανανέωση και αναδίπλωση (2000 και εξής). Η διάκριση μεταξύ των περιόδων δεν είναι, ασφαλώς, αυστηρή, καθώς ζητήματα που τίθενται με έμφαση κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου ανιχνεύονται επίσης και σε μεταγενέστερες.
Η συνέχεια εδώ