O Πόλεμος του 1940 δεν είναι κάτι απλό.

Ο Πόλεμος του 1940 ξεφεύγει από τη σφαίρα της λογικής, από την ορθολογιστική εξέταση, μέσω της επιστήμης της ιστορίας. Είναι κάτι άλλο, είναι πράγματι ένα Έπος, αντίστοιχο του Ομηρικού.

Χιλιάδες στην Πίνδο, χιλιάδες στο Καλπάκι, χιλιάδες στην Μόροβα, και στο Ιβάν, χιλιάδες στο Πόγραδετς, στην Κλεισούρα, στην Τρεμπεσίνα. Αυτή είναι και η μεγαλοσύνη του ’40. Στον Πόλεμο αυτό δεν διακρίθηκαν μερικοί ήρωες. Έγιναν όλοι ήρωες.

Και ήταν ήρωες γιατί δεν πολεμούσαν για τη νίκη. Πολεμούσαν για την τιμή, για την αιώνια δόξα που λέγεται Ελλάδα. Ο ίδιος ο Μεταξάς έθεσε το ζήτημα στην πραγματική του διάσταση. «Υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ένας λαός οφείλει, εάν θέλει να μείνει μεγάλος, να είναι ικανός να πολεμήσει, έστω και χωρίς καμιά ελπίδα νίκης». Τούτη η φράση του πατέρα της νίκης του ’40 τα λέει όλα.

Με αυτές τις σκέψεις κίνησαν οι Έλληνες του ’40 για τον πόλεμο, «με το χαμόγελο στα χείλη», με μια Βέμπο να τους τραγουδά, με ένα μικρό εικόνισμα της εκδικήτρας της Τήνου Παναγιάς στην τσέπη, με την εικόνα της γυναίκας, των παιδιών και των γονιών μες το μυαλό βαθιά.

Οι αποφασισμένοι να πεθάνουν κατατρόπωσαν, όχι μόνο τον εχθρό, αλλά τον θάνατο τον ίδιο. Πέρασαν στην αθανασία. Έγιναν οι ίδιοι σύμβολα, όσια και ιερά. Άφησαν παρακαταθήκη το αίμα τους. Και κάρπισε το αίμα τους. Ακόμα και σήμερα καρπίζει.

Μάχη Πίνδου – Ελαίας – Καλαμά (28 Οκτωβρίου – 13 Νοεμβρίου 1940)
Πηγή: ΓΕΣ, https://www.youtube.com/watch?v=GSnKjq4DcnI 
Οι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους.
Μετά την κατάληψη της Αλβανίας τον Απρίλιο του 1939 από τη φασιστική Ιταλία, η στρατηγική κατάσταση στον ελληνικό χώρο ανατράπηκε. Το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο Στρατού αναγκάστηκε να προβεί στην εκπόνηση ενός πρόσθετου πολεμικού σχεδίου για να αντιμετωπιστούν πλέον δύο αντίπαλοι, η Ιταλία και η Βουλγαρία.
Βάσει του σχεδίου αυτού, το 4ο και 5ο Σώμα Στρατού με έδρες στην Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη αντίστοιχα, θα αντιμετώπιζαν τη βουλγαρική απειλή, ενώ την απειλή της Ιταλίας από την Αλβανία θα αντιμετώπιζε στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας το Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας που είχε έδρα την Κοζάνη.
Με το 2ο και 3ο Σώμα Στρατού, με έδρες τη Λάρισα και τη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα και στο χώρο της Ηπείρου η ανεξάρτητη ενισχυμένη 8η Μεραρχία με έδρα τα Ιωάννινα.
Στον ενδιάμεσο χώρο της Πίνδου, σαν σύνδεσμος των τμημάτων Θεάτρων Επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου θα ενεργούσε το Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας, το Απόσπασμα Πίνδου με έδρα το Επταχώρι.
Το 1ο Σώμα Στρατού θα παρέμενε αρχικά στην Αθήνα, αφού στην εξεταζόμενη περίοδο ο Ελληνικός Στρατός διέθετε συνολικά πέντε διοικήσεις Σωμάτων Στρατού με 14 μεραρχίες Πεζικού μειωμένης συνθέσεως. Από τις αρχές του 1940 η πολιτική της Ιταλίας, παρά τις προβλέψεις του Συμφώνου Φιλίας, Συνδιαλλαγής και Δικαστικού Διακανονισμού που συνδεόταν με την Ελλάδα από τις 23 Σεπτέμβρη 1928 και με προβλεπόμενη ισχύ μέχρι τον Οκτώβριο του 1939, άρχισε να μεταστρέφεται και να λαμβάνει εχθρικό χαρακτήρα. Με συγκεκριμένες ενέργειες άρχισε να παραβιάζει συστηματικά την εδαφική κυριαρχία της Ελλάδας και να προσπαθεί να μειώνει το κύρος της.
Η Ελλάδα μπροστά σε αυτή την εχθρική ιταλική προκλητικότητα, παρά την ψυχραιμία της και τις μετριοπαθείς προσπάθειές της να διασωθεί, η Ειρήνη ήταν αποφασισμένη να υπερασπίσει με όλα τα μέσα που διαθέτει την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της χώρας.
Γνώριζε ότι ήταν μόνη, καθώς το Βαλκανικό Σύμφωνο Ελλάδας, Γιουγκοσλαβίας, Τουρκίας, Ρουμανίας του 1934 δεν είχε εφαρμογή στην περίπτωση ενός ελληνο ιταλικού πολέμου.
Παρά τη δραματική διπλωματική απομόνωση της, όταν στις τρεις το πρωί της 28η Οκτωβρίου 1940 η Ιταλία δια του πρεσβευτή της στην Αθήνα Γκράτσι, της έθεσε το δίλημμα ταπείνωση ή πόλεμος, δε δίστασε και με ένα βροντερό όχι το απέρριψε και εμπιστεύτηκε την τιμή της στους μαχητές της Ηπείρου, της Πίνδου και της Δυτικής Μακεδονίας.
Η αμυντική τοποθεσία Πίνδος Ελαία Καλαμάς βρίσκεται 5 με 20 χιλιόμετρα μακριά από την Ελληνοαλβανική μεθόριο. Μέσα στο ελληνικό έδαφος έχει ανάπτυγμα 100 περίπου χιλιομέτρων σε ευθεία γραμμή επί συνόλου 240 χιλιόμετρα ελληνοαλβανικής μεθορίου.
Ξεκινά από το Ιόνιο Πέλαγος, όπου στηρίζει το νοτιοδυτικό πλευρό της. Ακολουθεί την υδάτινη γραμμή του ποταμού Καλαμά μέχρι τις πηγές του στην περιοχή Ελαίας. Με τα νώτα στηριγμένα στις βόρειες και βορειοδυτικές καταπτώσεις των ορέων Παραμυθιάς και Μιτσικέλι και στη συνέχεια στηρίζεται στις βορειοδυτικές καταπτώσεις της Τύμφης και του Σμόλικα για να καταλήξει στον ορεινό όγκο της Πίνδου, τον Γράμμο που στηρίζει το βορειοανατολικό πλευρό της.
Οι ελληνικές δυνάμεις που αμύνονταν στην Πίνδο ήταν το Απόσπασμα Πίνδου υπό τον συνταγματάρχη Πεζικού Κωνσταντίνο Δαβάκη. Το απόσπασμα αποτελείτο από το 51ο Σύνταγμα Πεζικού, έναν λόχο προκαλύψεως, έναν ουλαμό ιππικού, έναν λόχο οδηγών, μια διμοιρία διαβιβάσεων, μια ορειβατική πυροβολαρχία των 75 χιλιοστών και έναν ουλαμό πυροβολικού των 65 χιλιοστών, συνολικής δύναμης περίπου 2.000 άνδρες.
Αποστολή του ήταν η άμυνα στη γραμμή Σμόλικας χωριό στα ύψωμα Καστανιά, χωριό Οξυά ύψωμα Καταφύγι, με σκοπό την απαγόρευση των ορεινών διαβάσεων της Πίνδου που οδηγούσαν από τα δυτικά προς τα ανατολικά και την εξασφάλιση συνδέσμου μεταξύ των ελληνικών τμημάτων που δρούσαν στην Ήπειρο και στη Δυτική Μακεδονία εναντίον του αποσπάσματος της Πίνδου.
Οι Ιταλοί παρέταξαν την 3η Μεραρχία Αλπινιστών Τζούλια, συνολικής δύναμης περίπου 10.800 ανδρών. Αποστολή της ήταν να κινηθεί δια μέσου των ορεινών διαβάσεων της Πίνδου προς το Μέτσοβο και να αποκόψει την οδό διαφυγής των ελληνικών τμημάτων της Ηπείρου προς τα ανατολικά. Η ιταλική επίθεση στην Πίνδο εκδηλώθηκε στις 5 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, με κύρια προσπάθεια στον κεντρικό τομέα της αμυντικής τοποθεσίας.
Τα ελληνικά τμήματα στον τομέα αυτόν αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν το απόγευμα στη γραμμή Πάτωμα Μούκα Επάνω Αρένα. Τα τμήματα στο αριστερό και δεξιό τομέα διατήρησαν τις θέσεις τους τις επόμενες δύο ημέρες. Η ιταλική επίθεση συνεχίστηκε με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Το Απόσπασμα Πίνδου μετά από σκληρό αγώνα, κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες και απέναντι σε έναν πολυπληθέστερο αντίπαλο, αναγκάστηκε να συμπτυχθεί στη γραμμή Σαμαρίνα Κούτσουρο Τσούκα. Το Γενικό Στρατηγείο, λόγω της δυσμενούς εξέλιξης των επιχειρήσεων στον τομέα της Πίνδου, διέταξε την 1η Μεραρχία να ενισχύσει την προσπάθεια του Αποσπάσματος Πίνδου.
Η Μεραρχία προωθήθηκε στο Επταχώρι και αφού ανασυγκρότησε τα αμυνόμενη τμήματα, ανέλαβε να εκτελέσει αντεπίθεση για την κατάληψη των εδαφών.
Την 1η Νοεμβρίου, επτάμιση η ώρα το πρωί, εκδηλώθηκε η ελληνική αντεπίθεση εναντίον του αριστερού πλευρό της Μεραρχίας Τζούλια. Μέχρι το βράδυ είχαν καταληφθεί τα χωριά και η ράχη. Η επιθετική ενέργεια ήταν περιορισμένη. Να σταθεροποιήσει το μέτωπο και να αναπτερώσει το ηθικό των ανδρών.
Την επομένη, αλπινιστές, αδιαφορώντας για την κάλυψη του αριστερού τους νεύρου, συνέχισαν την κίνησή τους προς νότο και κατέλαβαν τα χωριά Σαμαρίνα και Δίστρατο.
Στις 2 και 3 Νοεμβρίου η 1η Μεραρχία κατέλαβε το ύψωμα Ταμπούρι και το χωριό Φούρκα, αποκόπτοντας έτσι τα ιταλικά τμήματα που είχαν προελάσει νότια. Το απόγευμα της Τρίτης Νοεμβρίου η Ταξιαρχία Ιππικού που είχε προωθηθεί ανακατέλαβε τη Σαμαρίνα.
Από τις 4 έως 6 Νοεμβρίου. Η επίθεση της 1ης Μεραρχίας, ενισχυόμενη πλέον και από τη Μεραρχία Ιππικού, συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ακόμη ορμή. Η επίλεκτη Τζούλια είχε αρχίσει να υποχωρεί, ενώ ένα μεγάλο τμήμα της κινδύνευε να αποκοπεί στο Δίστρατο. Χρειάστηκε η επέμβαση της 47η Μεραρχίας Μπάρι, η οποία εξασφάλισε τις διαβάσεις του Σμόλικα προκειμένου να διαφύγουν τα υπολείμματα της Μεραρχίας Τζούλια. Τις επόμενες ημέρες οι Ιταλοί υποχώρησαν προς την Κόνιτσα. Η ελληνική προέλαση συνεχίστηκε μέχρι τις 13 Νοεμβρίου, οπότε ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της αμυντικής γραμμής του τομέα της Πίνδου από τον Σμόλικα. Μέχρι το Γράμμο, η ελληνική νίκη στη μάχη της Πίνδου απέτρεψε τον κίνδυνο διαχωρισμού των ελληνικών δυνάμεων που βρίσκονταν στην Ήπειρο από εκείνες στη Δυτική Μακεδονία.
Παράλληλα, η νίκη αυτή εναντίον επίλεκτων μονάδων του ιταλικού στρατού συνέβαλε αφενός στην εξύψωση του ηθικού των Ελλήνων και αφετέρου επέδρασε δυσμενώς στο ηθικό του αντιπάλου. Θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα η συμβολή των κατοίκων της περιοχής στη μάχη της Πίνδου. Άνδρες και γυναίκες βοήθησαν με αυτοθυσία τα μαχόμενα ελληνικά τμήματα, μεταφέροντας πυρομαχικά, τρόφιμα και άλλα εφόδια στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Οι απώλειες των ελληνικών δυνάμεων κατά τη μάχη της Πίνδου ήταν σημαντικές τόσο σε νεκρούς όσο και σε τραυματίες αξιωματικούς και οπλίτες.
Στον τομέα της Ηπείρου, την άμυνα επί της ελληνοαλβανικής μεθορίου είχε αναλάβει η 8η Μεραρχία, κατάλληλα ενισχυμένη υπό τον υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρου, συνολικής δυνάμεως 35.000 ανδρών. Αποστολή της Μεραρχίας ήταν η απαγόρευση των οδεύσεων που οδηγούσαν από την Ήπειρο προς την Αιτωλοακαρνανία και η κάλυψη του Θεάτρου Επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας από την κατεύθυνση Ιωάννινα Μέτσοβο.
Η 8η Μεραρχία θα έπρεπε να αναχαιτίσει την ιταλική προέλαση στην περιοχή Ελαίας Καλαμά ή στη γραμμή του Αράχθου ποταμού. Για την εκπλήρωση της αποστολής. Ο Κατσιμήτρος είχε κατανείμει τις δυνάμεις του σε τρεις κύριους τομείς των γραμμών Καλαμά και Θεσπρωτίας έναντι των ελληνικών δυνάμεων. Στην Ήπειρο είχε αναπτυχθεί το 25ο Σώμα Στρατού Τσαμουριάς υπό τον στρατηγό. Στον τομέα αυτόν θα ενεργούσε η 23η Μεραρχία Φερράρα, ενισχυμένη με άρματα μάχης. Στις εκατοστή 36η Τεθωρακισμένης Κενταύρων στον τομέα Καλαμά θα ενεργούσε η 51η Μεραρχία Σιένα και στον τομέα Θεσπρωτίας θα ενεργούσε η Μεραρχία Ιππικού, ενισχυμένη με μονάδες Πεζικού και πυροβολικού.
Η συνολική δύναμη του Τακτικού Σώματος Στρατού υπολογιζόταν σε περίπου 42.000 άνδρες. Το ιταλικό σχέδιο επιχειρήσεων προέβλεπε κατά τις πρώτες τέσσερις ημέρες την κατάληψη του κόμβου Ελαίας με μετωπική επίθεση από τις μεραρχίες της κύριας προσπάθειας Φερράρα και Κενταύρων εναντίον του τομέα Νεράιδα. Την επιθετική προσπάθεια θα υποστήριζε Μεραρχία Σιένα, η οποία θα ενεργούσε στη γενική κατεύθυνση Δέλβινο, Φιλιάτες και στη συνέχεια θα προελαύνει προς τα Ιωάννινα. Στον τομέα Θεσπρωτίας η Μεραρχία Ιππικού θα προελαύνει στον παραλιακό άξονα Ηγουμενίτσα Πρέβεζα. Η όλη προσπάθεια θα υποστηριζόταν από ισχυρές αεροπορικές δυνάμεις.
Στις 28 Οκτωβρίου 1940, πεντέμισι η ώρα το πρωί, οι ιταλικές δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση σε ολόκληρο το μέτωπο της Ηπείρου. Τα ελληνικά τμήματα προκαλύψεως, αφού προέβαλαν σθεναρή αντίσταση, άρχισαν να συμπτύσσονται προς τις καθορισμένες θέσεις, επιβραδύνοντας τον εχθρό σύμφωνα με το σχέδιο. Η σύμπτυξη διήρκησε δύο ημέρες, ώσπου τα τμήματα προκαλύψεως εγκαταστάθηκαν στην κύρια αμυντική τοποθεσία Καλαμά Ελαία, Αγάλια, Ύψωμα Κλέφτης. Στις 2 Νοεμβρίου, εννιά το πρωί, ξεκίνησε η κύρια επίθεση των Ιταλών κατά της τοποθεσίας Ελαίας Καλαμά. Μέχρι το μεσημέρι οι Ιταλοί περιορίστηκαν σε αεροπορικούς βομβαρδισμούς και σε βολές πυροβολικού. Στις τρεις η ώρα το μεσημέρι. Η μεραρχία Φεράρα εκτόξευσε την κύρια επίθεσή της στην τοποθεσία Ελαία, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τα εύστοχα πυρά του ελληνικού πυροβολικού προκάλεσαν σοβαρές απώλειες στην ιταλική μεραρχία.
Στις 3 Νοεμβρίου η ιταλική επίθεση ξεκίνησε πάλι με βολές πυροβολικού και συνεχίστηκε με αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε κυρίως τον τομέα των αγράδων.

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1940 - Από έκδοση του Πολεμικού Μουσείου Καλπακίου Ιωαννίνων), https://www.youtube.com/watch?v=Yg68-ldSFmY 
Με κεραυνοβόλο πόλεμο και απανωτά χτυπήματα, ο Χίτλερ κατακτά τη μια χώρα μετά την άλλη και βυθίζει στον όλεθρο την Ευρώπη. Την ίδια ώρα ο σύμμαχός του Μουσολίνι ονειρεύεται την αναβίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι Ιταλοί με τις οκτώ εκατομμύρια λόγχες που κατέλαβε την Αλβανία.
Τον Δεκαπενταύγουστο τορπιλίστηκε μέσα στο λιμάνι της Τήνου το ελληνικό καταδρομικό. Από ιταλικό υποβρύχιο. Μαζί με την Έλι βυθίστηκε και η τελευταία ελπίδα για ειρήνη. Στις τρεις τα μεσάνυχτα της 20ής έβδομης προς την 28η Οκτωβρίου, ο κόμης Γκράτσι, Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα, ξύπνησε τον Έλληνα πρωθυπουργό Μεταξά και του επέδωσε το ιταλικό τελεσίγραφο. Μέσα σε τρεις ώρες η Ελλάδα έπρεπε να παραχωρήσει στον ιταλικό στρατό τον έλεγχο του εδάφους της. Το ξημέρωμα βρήκε τις δύο χώρες σε πολύ.
Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών μεταδίδουμε το πρώτο ανακοινωθέν του Ελληνικού Γενικού Στρατηγείου. Οι ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις προσβάλλουν από της πέμπτης και 30 πρωινής της σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους.
Σύμφωνα με το σχέδιο του Ιταλού αρχιστράτηγου Βισκόντι Παλάσκα, την επίθεση θα διεξήγαγε το 25ο Σώμα Στρατού Τσαμουριάς. Το κύριο βάρος είχε αναλάβει η Μεραρχία Φερράρα. Έπρεπε να διασπάσει την κύρια αμυντική γραμμή των Ελλήνων και να φτάσει στα Γιάννενα.
Από το βράδυ της 27ης οι δυνάμεις της Φερράρα είχαν προσεγγίσει τα σύνορα. Στο νότιο άκρο. Στο χωριό στάθμευσε η φάλαγγα του συνταγματάρχη Σαπιέντζα. Στο χωριό Πέσκοβο βρίσκονταν τα τμήματα του στρατηγού Τζιανινι . Βορειότερα θα εφορμούσε η φάλαγγα του συνταγματάρχη Τρίτσιο. Και από το Λεσκοβικι η φάλαγγα του Συνταγματάρχη Σωλήνα.
Στις 5 και 30, μισή ώρα πριν από τη λήξη του τελεσιγράφου, οι φάλαγγες της Φερράρα πέρασαν τα σύνορα και προσπάθησαν να αιφνιδιάσουν τα τέσσερα τάγματα των ελληνικών δυνάμεων προκαλύψεως που επάνδρωναν τα φυλάκια από το χωριό Καστανιάνη της Μουργκάνας ως το χωριό Στράντζαλη Κονίτσης. Ο συνταγματάρχης Σαπιέντζα κινήθηκε με κατεύθυνση τα χωριά Χαραυγή, Στατινίστα, ύψωμα Κάλα Δέντρα. Η κεντρική φάλαγγα του στρατηγού Χατζηγιάννη κατευθύνθηκε προς τα χωριά Αργυρό Χωριό, Σταυροδρόμι, Χάνι Δελβινακίου, Ύψωμα Λίμνη. Τα τμήματα του συνταγματάρχη Τρίτσιο. Εισέβαλαν στην κατεύθυνση Δρυμάδες Μερόπη Ρουπακιά, Άνω Βένια. Τέλος, η φάλαγγα του συνταγματάρχη Σωλήνα προωθήθηκε προς το Νεοχώρι, δεξιά από το Βασιλικό και το ύψωμα Σκοπιά.
Οι δυνάμεις προκάλυψης της 8ης Μεραρχίας οπισθοχώρησαν παρενοχλώντας τους Ιταλούς και κατάφεραν να συμπτυχθούν στην κύρια γραμμή άμυνας στα υψώματα Γκαμπάλα Ασόνιτσα 493 Βέλα Άγιος Αθανάσιος φροντισμένη χιαστί Μονής Οσίου. Την οχυρή αυτή θέση επέλεξε ο διοικητής της 8ης Μεραρχίας, ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, για να δώσει μαζί με τους μαχητές του τον αποφασιστικό αγώνα.
Την 30η Οκτωβρίου. Και την 1η Νοεμβρίου οι Ιταλοί είχαν πια προωθηθεί στις τελικές θέσεις μάχης και προ παρασκευάζονταν για την τελική επίθεση.
Η Μεραρχία των Τεθωρακισμένων Κενταύρων στάθμευσε κοντά στη λίμνη Σεραφείμ. Η Φάλαγγα Σαπιέντζα στο χωριό παρά Κάλαμος. Η κεντρική φάλαγγα ανοίγει κοντά στα Δολιανά. Φάλαγγα Τρίτσιο στην περιοχή της Αργυροράχης. Και η φάλαγγα σωλήνα στο Μεσόβουνο και στον Άγιο Μηνά. Το πρωί της Δευτέρας Νοεμβρίου σμήνη ιταλικών αεροσκαφών προσπάθησαν να αδειάσουν τις βόμβες τους στα υψώματα του Καλπακίου.
Τα λίγα ελληνικά αεροπλάνα με παράτολμες επιχειρήσεις δεν επέτρεψαν στους Ιταλούς πιλότους την οπτική επαφή με τους στόχους. Το μεσημέρι ανέλαβε δράση το εχθρικό πυροβολικό. Στις τέσσερις το απόγευμα εφορμούν οι Κένταυροι σε δύο φάλαγγες, συνεπικουρούμενοι από Βερσαλλίες, τους μοτοσικλετιστές.
Ήταν η πρώτη φορά που ο ελληνικός στρατός αντιμετωπίζει άρματα, το πυροβολικό της Ολυμπίας. Τα οχυρωματικά έργα γύρω από το ύψωμα του Καλπακίου και αυτοσχέδιες νάρκες από βλήματα πυροβολικού αναγκάζουν τους Ιταλούς να υποχωρήσουν, αφήνοντας πίσω εννέα άρματα και τριάντα μοτοσυκλέτες. Καθώς όμως νυχτώνει, ένας λόχος από Ιταλούς επίλεκτους και Αλβανούς καταφέρνει να ανέβει στο ύψωμα Γκραμπάλα και να το καταλάβει.
Αποφασίζεται άμεση αντεπίθεση αλλά οι καιρικές συνθήκες αναβάλουν τα σχέδια. Χαράματα της Τρίτης Νοεμβρίου κι ενώ η χιονοθύελλα έχει κοπάσει, ιταλικοί λόχοι ανηφορίζουν προς την Γκραμπάλα για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Εκεί τους συνάντησε ελληνική διλοχία υπό τον αντισυνταγματάρχη Κυριαζή. Εφ όπλου λόγχη και χειροβομβίδες, τους αποδεκάτισε και ανακατέλαβε το ύψωμα. Το απόγευμα παρατηρήθηκαν κινήσεις αρμάτων προς τα νότια της τοποθεσίας και έτσι τη νύχτα διατάχθηκε σύμπτυξη των εκεί δυνάμεων πίσω από τον Καλαμά. Τα ιταλικά άρματα. Προσπάθησαν πράγματι να υπερκεράσουν την αμυντική τοποθεσία κοντά στο χωριό, Παρακάλα. Κόλλησαν Στα έλη του Καλαμακίου.
Τις επόμενες ημέρες οι μάχες διεξάγονταν πιο έντονες, πιο αποφασιστικές. Αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ιταλών κατά των υψωμάτων Κομματά, Παλαιόκαστρο και Μονής Βελλάς δεν είχαν. Τα βουνά του Καλπακίου, οχυρωμένα με επιμέλεια από τον συνταγματάρχη Μαυρογιάννη, αρχηγό του Πυροβολικού, ξερνούν σαν φωτιά και σίδερο.
Το απόγευμα της Πέμπτης. Τα πολυβόλα σαν τέτοιαν του υπολοχαγού Σπύρου Χάρου, ανέκοψαν τους Ιταλούς που παραλίγο να διαρρήξουν την αμυντική τοποθεσία, περνώντας τη γέφυρα του Αγίου Αθανασίου.
Στις 7 Νοεμβρίου νέα επίθεση εξαπολύθηκε από τους Ιταλούς και στις 10 το βράδυ καταλήφθηκε για δεύτερη φορά η τραμπάλα. Δύο ώρες μετά εκδηλώθηκε ελληνική αντεπίθεση και οι Ιταλοί χάνουν οριστικά το απότομα ύψος. Αφήνοντας πάνω σε αυτό σαράντα πέντε νεκρούς. Την επομένη ο Ιταλός αρχιστράτηγος έλαβε διαταγέ για αμυντική διάταξη των δυνάμεών του, καθώς και τη διαταγή της αντικατάστασής του από τον στρατηγό Σότο.
Ο Κατσιμήτρος αντιλαμβάνεται την τροπή των πραγμάτων. Η 8η Μεραρχία καταλαμβάνει σιγά σιγά τις θέσεις της και εξωθεί τους Ιταλούς προς τα σύνορα. Η εξέλιξη της μάχης δικαίωσε τον στρατηγό. Η Ήπειρος, οι άνθρωποί της, γυναίκες και άνδρες, είχαν λειτουργήσει σαν κυματοθραύστες της μεγάλης. Έβαλαν μπροστά τα στήθη τους για να προλάβει η Ελλάδα να επιστρατευθεί. Το πρώτο μούδιασμα της κήρυξης του πολέμου. Παιδική χαρά και γιορτή σε ολόκληρη τη χώρα. Ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους για να διαδηλώσει το ΟΧΙ. Αυτό το ΟΧΙ που έγινε πράξη στο Καλπάκι. Οι νέοι ντύθηκαν στο χακί και όδευαν με κάθε μέσο και με το χαμόγελο στα χείλη προς το μέτωπο. Εκεί συνάντησαν τους μαχητές της 8ης Μεραρχίας.
Και είχαν πολλά την Αποφασιστικότητα την καρτερία, την εμμονή στη θέση που ορίστηκαν να φυλάσσουν, την τόλμη και την αυταπάρνηση που επέδειξαν στην κραυγαλέα. Ξετρυπώσει τους Ιταλούς από τα χαρακώματα. Το αίσθημα της δικαιοσύνης. Αυτό που πειράχτηκε όταν κάποιοι θέλησαν να επιβάλουν τον νόμο του ισχυρού πορεύτηκαν μέσα στον άγριο εκείνο χειμώνα οι Έλληνες. Πολλοί από αυτούς δε γύρισαν, ενώ άλλοι. Κατεβαίνει από τα όπλα του εχθρού. Πολεμώντας όμως με θάρρος, προχωρώντας βήμα βήμα, κερδίζοντας τις μάχες με την ξιφολόγχη, έχτισαν στην Αλβανία το 1940 για τον υπόλοιπο κόσμο και για τους απογόνους τους το πρώτο λαμπρό φάρο ελευθερίας και δικαιοσύνης.


Greece At War With Italy (1940), Source The British Pathe, https://youtu.be/11GLOCfnvKo 

Το χταπόδι του άξονα απλώνει τα πλοκάμια του σε μια προσπάθεια να αρπάξει λίπος.

Εμπνευσμένος προφανώς από τον ναζιστή αφέντη του, ο Μουσολίνι εξέδωσε τελεσίγραφο στην Ελλάδα απαιτώντας πλήρη παράδοση.

Αλλά δεν ήταν τόσο εύκολο, γιατί η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε το τελεσίγραφο και ενημέρωσε την Ιταλία ότι το θεωρούσε ως κήρυξη πολέμου.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος της Ελλάδος, σε μήνυμα προς τον λαό του, λέει ότι είμαι σίγουρος ότι κάθε Έλληνας θα κάνει το καθήκον του μέχρι τέλους. Το έθνος θα αγωνιστεί ως ένας άνθρωπος για την τελική νίκη.

Greek forces celebrate war victories, Source: The British Pathe, https://youtu.be/L1Q9xwyNoMQ 

Αυτό είναι το Gaumont British News που παρουσιάζει τα νέα στον κόσμο. Η Αθήνα χαίρεται για τις μεγάλες νίκες των υπέροχων στρατευμάτων της.
Ο Στρατηγός Μεταξάς και ο Βασιλιάς Γεώργιος έδειξαν ότι αξίζει να αντισταθείς σε έναν νταή αν η χώρα σου είναι σταθερά πίσω σου. Για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία στην Ελλάδα. Η Ελλάδα ήταν υπέροχα απαλλαγμένη από αρουραίους της πέμπτης φάλαγγας που κάνουν χειρότερα από το να αφήσουν ένα πλοίο που βυθίζεται, βοηθούν να το καταστρέψουν.
Αυτές οι εικόνες δείχνουν πώς όλοι οι Έλληνες ανεξαρτήτως ηλικίας συσπειρώθηκαν στη χώρα που περήφανα αποκαλούν δική τους. Αλλά υπήρξε μια πανηγυρική περίσταση στην Αθήνα από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος κατά της Ιταλίας. Η κηδεία του πρώτου μέλους της ΡΑΦ, που έπεσε στην άμυνα της Ελλάδας όταν η Βρετανία έστειλε για πρώτη φορά βοήθειες. Αλλά η παρουσία μεγάλου αριθμού προσωπικού της ΡΑΦ είναι ένα σοβαρό στοιχείο της αποφασιστικότητας να εκδικηθεί το θάνατό του.
Ναι, όλη η Ελλάδα έχει απαντήσει με μια φωνή την ώρα της ανάγκης. Οι οργανώσεις νεολαίας έχουν αποδειχθεί τόσο ακούραστες όσο και οι στρατοί στη συλλογή παρηγοριών για τους μαχητές. Η Ελλάδα δίνει και με τα δύο χέρια και η ανταμοιβή της βρίσκεται στη βεβαιότητα της τελικής νίκης. Καλή τύχη. Ελλάδα, νομίζουμε ότι είσαι υπέροχη.

Greeks Still Advancing (1941), Source: The British Pathe, https://youtu.be/pc30qAJRTtM 

Στην άγρια και κακοτράχαλη χώρα της νότιας Αλβανίας. Οι Έλληνες εξακολουθούν να πιέζουν σταθερά μπροστά πίσω από τους Ιταλούς που υποχωρούν.
Αρχαία πέτρινα γεφύρια που καταστράφηκαν από τους φυγάδες αντικαθίστανται από ξύλινες κατασκευές από Έλληνες μηχανικούς. Οι χιονισμένες κορυφές γύρω από το Τεπελένι αντηχούν στους ήχους της μάχης. Οι λασπωμένοι δρόμοι, που τώρα έχουν μετατραπεί σε τέλμα, είναι αδιάβατοι. Αλλά δουλεύοντας σαν Τρώες, πιέζουν τον εχθρό. Πάνω και πέρα στα βουνά, όπου το βαθύ χιόνι ανεβάζει τις δυσκολίες τους.
Οι Έλληνες προχώρησαν για να παρενοχλήσουν τους Ιταλούς στις επισφαλείς θέσεις τους στο ανατολικό άκρο της γραμμής. Οι παγωμένοι σκελετοί των ιταλικών αεροσκαφών κατακλύζουν την ύπαιθρο.
Αφιερώματα στη γενναία ελληνική αεροπορία και στους δικούς μας γενναίους ιπτάμενους. Όπως στη Λιβύη, έτσι και στην Αλβανία, καταστήματα και εξοπλισμός σε τεράστιες ποσότητες μένουν πίσω. Πολυβόλα, τουφέκια, χειροβομβίδες και όλος ο εξοπλισμός των ιταλικών δυνάμεων έχουν πεταχτεί στην άκρη στη βιασύνη να αποφύγουν την εκδίκηση των Ελλήνων. Σε ένα ξέφωτο βουνού βρίσκονται πολλοί από εκείνους που είναι αρκετά παραπλανημένοι. Ενώ χιλιάδες από τους πιο τυχερούς γίνονται αιχμάλωτοι στα χέρια ενός καθαρού μαχόμενου εχθρού, τιμή για τους γενναίους συμμάχους μας, τους Έλληνες.

Campaign in Greece (1941), Source: The British Pathe, https://youtu.be/WFgFMXSAGtU 
This is the Gaumont British News presenting the world.

Αυτές είναι οι πρώτες φωτογραφίες ειδήσεων που ελήφθησαν σε αυτή τη χώρα από τον γενναίο αγώνα που έκανε ο μικρός Στρατός της Αυτοκρατορίας ενάντια στις ορδές των Ναζί που εισέβαλαν στην Ελλάδα. Κανείς δεν θα ήθελε να προσποιηθεί ότι ήταν μια νίκη, αλλά εκπληρώσαμε την υποχρέωσή μας να βοηθήσουμε τον γενναίο Βαλκάνιο σύμμαχό μας στη μοναχική του θέση.
Προκαλέσαμε μεγάλες απώλειες στον εχθρό. Και σε αυτό το πυγμαχικό προκαταρκτικό, οι διοικητές μας και οι άνδρες μας πήραν το μέτρο του γερμανικού στρατού. Αυτή η σύντομη καταγραφή ενός μικρού επεισοδίου σε εκείνη τη σκληρή μάχη δείχνει προμήθειες και ενισχύσεις που πηγαίνουν στις θέσεις των Συμμάχων και δείχνουν ότι οι άντρες μας ήταν ανενόχλητοι.
Αυτός ήταν μέρος του άμαχου πληθυσμού της Ελλάδας εκείνων των μαύρων ημερών. Απλοί αγρότες που είναι ένα λαμπρό παράδειγμα που ίσως κάνουμε καλά να ακολουθήσουμε, βοηθώντας τον Συμμαχικό στρατό, μένοντας σταθεροί και συνεχίζοντας όσο οι στρατιώτες κάνουν τις δουλειές τους. Η Ελλάδα γνωρίζει τώρα αυτά που ξέρουμε μέχρι την ερήμωση και την καταστροφή που προκάλεσε ο πόλεμος. Αλλά και η Ελλάδα θα μοιραστεί τον θρίαμβο της Βρετανίας στο τέλος. Πάνω από τα κεφάλια των στρατευμάτων της Αυτοκρατορίας, οι ναζιστικοί βομβαρδιστές βρυχήθηκαν χωρίς παύση. Είχαν πετύχει τοπική υπεροχή στον αέρα. Ήταν το είδος της δουλειάς στο οποίο διέπρεψαν οι Ναζί. Βομβαρδισμός. Όταν δεν υπάρχει βρετανικό μαχητικό για να τους αμφισβητήσει, υπογραμμίζει για άλλη μια φορά το ηθικό δόγμα ότι πρέπει να έχουμε περισσότερα αεροπλάνα, περισσότερους πιλότους, περισσότερους εκπαιδευτές, περισσότερα αεροδρόμια.
Αυτή ήταν η κόλαση που επαναλήφθηκε αργότερα στο νησί της Κρήτης. Πολλά γερμανικά αεροπλάνα καταρρίφθηκαν από το έδαφος, αλλά στον ουρανό τα αεροπλάνα που βλέπετε ήταν πάντα γερμανικά. Η Ελλάδα ξαναδιηγείται την ιστορία, τα κεφάλαια της οποίας ανεβαίνουν περιοδικά στις οθόνες των ειδήσεων από τότε που ο Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία. Αλλά σε όλες αυτές τις κατακτημένες χώρες, που ζουν σήμερα στη σκιά, η παθιασμένη θέληση για ελευθερία δεν θα πεθάνει ποτέ. Σήμερα, ο Χίτλερ είναι ο κύριος της ηπείρου της Ευρώπης. Αύριο, αυτά τα θύματα της γερμανικής απληστίας θα πάρουν μια τρομερή εκδίκηση.

War In Albania (1941), Source: The British Pathe, https://youtu.be/EhgbVRCFJro 

Χρόνος επίσκεψης σε στρατιωτικό νοσοκομείο της Αθήνας. Όταν στους τραυματίες Έλληνες στρατιώτες δίνονται κάθε λογής καλά πράγματα, λουλούδια, τσιγάρα, γλυκά και άφθονα φρούτα τους τα φέρνουν καλόκαρδοι που μπορεί να μείνουν αρκετή ώρα για να βοηθήσουν στην κατανάλωσή τους. Είναι ένα παλιό νοσοκομειακό έθιμο. Στους χώρους του νοσοκομείου.

Περπατώντας με νοσηλευτές. Πρόκειται για άνδρες που πήραν μέρος στις νικηφόρες μάχες της Κορυτσάς, του Πόγραδετς, του Αργυροκάστρου, της Χιμάρας και της Κλεισούρας.

Στους δρόμους της Αθήνας ανακοινώνουν περισσότερες επιτυχίες και σημαίες, πανό και όλα τα σύνεργα μιας γιορτής νίκης αναδεικνύονται ξανά καθώς πλήθη ζητωκραυγών, χαρούμενων Αθηναίων συρρέουν στους δρόμους για να εκφράσουν την ανεβασμένη τους διάθεση.
Ένας Βρετανός αεροπόρος μεταφέρεται ψηλά στα πλήθη. Στον άνδρα της RAF επευφημίες που συμβολίζουν την ευγνωμοσύνη τους προς τη Βρετανία. Οι νεοσύλλεκτοι που περνούν μέσα σε ένα φορτηγό έρχονται για πολλή λατρεία ηρώων. Μπορεί κάλλιστα να τραγουδούν. Δεν είναι πολύς ο δρόμος μέχρι το Τεπελένι.

Αγαπητοί Φίλοι και Φίλες,
Χρόνια Πολλά.
Ευχαριστώ όλους, και ήταν πολλοί (ες) που με ετίμησαν στη διαδικτυακή μου διάλεξη: 28η Οκτωβρίου 1940: Μην αφήνουμε τα έπη μας να ξεθωριάζουν!
Είπαν ότι ήταν μια εξαιρετική, μαξιμαλιστική, διδάσκουσα, ολοκληρωμένη αλλά και πολύ συναισθηματική Ομιλία και τους ευχαριστώ πολύ.
Την συνιστώ σε όλους: Θα κάνει τους μεγάλους να νοσταλγήσουν και να βουρκώσουν, τους μεσαίους να καμαρώσουν για τους πατεράδες και παππούδες τους και τους νέους να μάθουν καλύτερα ποιές είναι οι αξίες αλλά και οι δυνατότητες τις φυλής μας. Οσο προχωράει το βίντεο γίνεται καλύτερο και αποθεώνεται στο τέλος!

ΕΔΩ το βίντεο της ομιλίας!

Στη συνέχεια το κείμενο της ομιλίας! 

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι και φίλες, καλησπέρα σας.
Είναι μεγάλη τιμή αλλά και διπλή η χαρά για την εκφώνηση του πανηγυρικού λόγου για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940.

2420 χρόνια μετά το Μολών Λαβέ του Λεωνίδα. Το όχι της 28ης Οκτωβρίου 1940 σηματοδότησε μία από τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας μας, ενσαρκώνοντας τη συλλογική αντίσταση του λαού μας σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές. Η ιταλική επίθεση δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η Βουλγαρία με την προδοτική συμμαχία της με τις δυνάμεις του Άξονα, άνοιξε την όρεξη της Ιταλίας που προετοιμάστηκε για εισβολή στην Ελλάδα, προχωρώντας σε μια σειρά  προκλήσεων οι οποίες περιελάμβαναν δυσφημιστική εκστρατεία του ιταλικού Τύπου, Αεροπορικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και επιθέσειςεναντίον των πλοίων μας. Η ιταλική προκλητικότητα κορυφώθηκε με τον άνανδρο τορπιλισμό της Έλλης στις 15 Αυγούστου του 1940 στο λιμάνι της Τήνου, την ώρα που στο έθνος εορτάζεται η μεγαλύτερη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Έτσι, τα ξημερώματα της Δευτέρας της 28ης Οκτωβρίου 1940, η Ελλάδα μπήκε στη σκηνή των πρωταγωνιστών της μεγάλης τραγωδίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Για εκείνη την ημέρα της 28ης Οκτωβρίου. Έχουν δίκιο και εκείνοι που αναφέρονται στον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, του οποίου αλόρ σε λα γκαίρ αντιστοιχεί με ένα περίτρανο όχι. Αλλά και οι άλλοι που υποστηρίζουν ότι το όχι το είπε λαός. Και ο μεν πρωθυπουργός έδωσε την πολιτική απάντηση που ταιριάζει σε έναν πρωθυπουργό ο οποίος ηγείται ενός περήφανου λαού. Ο δε λαός έδωσε την απάντησή του με το να ανταποκριθεί άμεσα και ολόψυχα στο κάλεσμα της πατρίδας. Ενώπιον μιας μεγάλης δυνάμεως που διεκδικεί τα όσα η δύναμη της επιτρέπει.

Ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς και ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος, παρακολουθώντας τη γενικότερη κατάσταση στην Ευρώπη, είχαν εκτιμήσει ότι τα σύννεφα του πολέμου πυκνώνουν. Και όταν ήρθε η στιγμή είπε το μεγάλο όχι. Γράφει ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος Πρέπει να είμεθα χωρίς άλλο ευγνώμονες στον Ιωάννη Μεταξά. Διότι ολομόναχος είπε στο σκοτάδι της νυκτός το μέγα όχι. Ας είμεθα λοιπόν τίμιοι απέναντι της ιστορίας. Το μεγάλο όχι είναι πράξις του Ιωάννου Μεταξά.

Οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις υπερτερούν σημαντικά τόσο σε αριθμούς όσο και σε ποιότητα υλικού στα αλβανικά σύνορα. 35.000 Έλληνες με 40 πυροβολαρχίες θα αντιμετώπιζαν 135.000 Ιταλούς με 135 πυροβολαρχίες, 150 άρματα μάχης, 18 ίλες ιππικού, 6 τάγματα όλμων και ένα τάγμα πυροβόλων. Ο ελληνικός στόλος, εκτοπίσματος 14,400 τόνων, αντιπαρατίθεται με τον αντίστοιχο ιταλικό, συνολικού εκτοπίσματος 658,400 τόνων. 1 παλαιό ελληνικό θωρηκτό, 10 αρματαγωγά και 6 υποβρύχια έναντι 8 ιταλικών θωρηκτών, 6 βαρέων καταδρομικών, 26 ελαφρών καταδρομικών, 61 μεταγωγών και 119 υποβρυχίων και όλα καλύτερης τεχνολογίας από τα ελληνικά. Συνολικά 143 ελληνικά αεροσκάφη διώξεως, βομβαρδισμού και παρατηρήσεως περιορισμένων δυνατοτήτων ετίθεντο απέναντι σε 400 ιταλικά αεροσκάφη πρώτης γραμμής. Οι Ιταλοί βομβάρδισαν μεγάλα αστικά κέντρα καθώς και σημεία στρατηγικού ενδιαφέροντος με πτωχά αποτελέσματα, αλλά με μεγάλες απώλειες αμάχων. Η μικρή μας αεροπορία, αντιμετωπίζοντας πληθώρα λειτουργικών και τεχνικών προβλημάτων, ανταπέδωσε με επιτυχείς βομβαρδισμούς των αεροδρομίων της Κορυτσάς, του Αργυροκάστρου και του Αυλώνα, καθώς και με αποτελεσματικές επιθέσεις κατά Ιταλικών στρατευμάτων. Αργότερα τον αγώνα των ελληνικών πιλότων ενίσχυσε και η παρουσία περιορισμένου αριθμού αεροσκαφών της RAF. Οι αερομαχίες των πιλότων μας εκτελούνται με πείσμα και αυτοθυσία. Η περίπτωση του υποσμηναγού Μητραλέξη και άλλων 30 τόσο άταφων αεροπόρων που έπεσαν στα κακοτράχαλα βουνά της Πίνδου και της Βορείου Ηπείρου, φθάνουν στα όρια.

Ωστόσο, παρά την αριθμητική και τεχνολογική υπεροχή της ιταλικής μηχανής, οι Έλληνες ρίχτηκαν στον αγώνα με το πάθος και την τόλμη που άρμοζε στην ιστορία τους. Άλλωστε δεν ήταν η πρώτη φορά που αντιμετώπιζαν αριθμητικά υπέρτερες και τεχνολογικά αρτιότερες εχθρούς. Η ιστορία μας θυμίζει τους Περσικούς πολέμους και την ηρωική μας επανάσταση κατά των Οθωμανών. Με το ίδιο λοιπόν απαράμιλλο θάρρος και κυριολεκτικά με το χαμόγελο στα χείλη, όπως τραγούδησε και η Σοφία Βέμπο. Ο Ελληνικός στρατός ξεκίνησε την περιπέτεια του πολέμου στην Αλβανία. Στο νου έρχονται τα λόγια του εθνικού μας ποιητή Κωστή Παλαμά, ο οποίος προέτρεπε τους Έλληνες στρατιώτες ‘’Αυτό το λόγο θα σας πω. Δεν έχω άλλο κανένα. Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του 21
Και πραγματικά οι Έλληνες μαχητές, μεθυσμένοι και με θάρρος ρίχτηκαν στη μάχη σαν να βρισκόντουσαν σε γιορτή. Πασίγνωστα είναι τα κατορθώματα του στρατού μας στα παγωμένα βουνά της Αλβανίας και η πορεία τους στην Κορυτσά, το Αργυρόκαστρο, το Τεπελένι, στους Άγιους Σαράντα. Αξέχαστη και η εικόνα της Ελληνίδας Ηπειρώτισσας μάνας και αδελφής, σκαρφαλώνοντας με κόπο τα χιονισμένα βουνά προκειμένου να βοηθήσουν τον ανεφοδιασμό των μαχόμενων φαντάρων. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τους στρατούς τεσσάρων χωρών: Ιταλίας, Αλβανίας, Γερμανίας και Βουλγαρίας, αντιστεκόμενη επί 216 μέρες, όταν η αμέσως επόμενη αντίσταση της Νορβηγίας είχε διάρκεια 61 ημέρες.

Αν η Ελλάδα δεν καταποντίστηκε στον τρικυμιώδη εικοστό αιώνα και άντεξε την ολέθρια ήττα του 1922. Την τριπλή κατοχή του 1940-1944. Τον εμφύλιο του 1944-1949, την απριλιανή δικτατορία και τη συνακόλουθη απώλεια της μισής Κύπρου του 1974. Το οφείλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην σύνεση, τον κοινό νου και την μετριοπάθεια της γενιάς του 40, που αντιστάθηκε με γενναιότητα για ένα νηφάλιο και χαμηλόφωνο ανθρωπισμό της καθημερινής πράξης, στον μισάνθρωπο παροξυσμό και φανατισμό μιας ιδεολογίας της ακρότητας, η οποία οδήγησε στον αφανισμό δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ευρώπη και εκατοντάδων χιλιάδων στην πατρίδα μας. Σε αυτό τον πόλεμο αναδείχτηκαν ήρωες, όχι γιατί πολέμησαν ενάντια στη βία. Αυτό είναι νομοτέλεια, ούτε γιατί υπερασπίστηκαν τη γη τους. Αυτό είναι ηθική επιταγή. Αλλά γιατί αψήφισαν τη νιότη τους. Αυτοί οι άνθρωποι που ονομάζουμε ήρωες, είδαν τον κόσμο γύρω τους σαν θαύμα. Κινήθηκαν στον κίνδυνο όχι τόσο από αίσθηση ηρωικού καθήκοντος, όσο από αίσθημα ευγνωμοσύνης απέναντι στην ομορφιά του, στην ομορφιά της ζωής. Αυτοί ανύψωσαν το νόημα της ζωής πέρα από την τραγική συνθήκη του θανάτου. Έμειναν και έφυγαν νέοι και αγήρω όπως οι Ολυμπιακοί ήρωες.

Τα τελευταία χρόνια επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση το θέμα του εορτασμού της εικοατής-ογδόης Οκτωβρίου, δηλαδή της αρχής του πολέμου και της εισόδου μας σε αυτόν. Επισημαίνεται συνήθως ότι οι υπόλοιποι λαοί της Ευρώπης εορτάζουν το τέλος του βήτα Παγκοσμίου Πολέμου το Μάιο του 1945. Κατ επέκταση, προτείνεται ότι θα ήταν ίσως καλύτερο να γίνουμε φυσιολογικοί και να γιορτάζουμε μαζί με τους άλλους τον Μάιο. Το όλο θέμα διανθίζεται και με τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου, που επίσης συναντά την αρχή και όχι την ολοκλήρωση της Ελληνικής Επανάστασης. Πίσω βρίσκεται η προσπάθεια να αποδομηθούν αυτά που θεωρούνται καταστατική μύθοι του ελληνικού έθνους. Η ιστορία είναι παλιά μύθος το Ζάλογγο, υπό αμφισβήτηση η εθνική συνείδηση των Σουλιωτών, επειδή πολλοί από αυτούς μιλούσαν αρβανίτικα.

Η 28η Οκτωβρίου ενοχλεί διότι τα έχει όλα. Τονίζει μια κορυφαία ιστορική στιγμή του ελληνικού λαού, στην οποία συμμετείχαν όλοι. Την απόφαση του δικτάτορα Μεταξά αποδέχτηκαν οι πάντες, περιλαμβανομένου και του έγκλειστου στις φυλακές αρχηγού του Κομμουνιστικού Κόμματος Ζαχαριάδη. Σηματοδοτεί την πρώτη θριαμβική νίκη εις βάρος του Άξονα. Αναδεικνύει τη βαριά αγάπη για την πατρίδα ως τον βασικό παράγοντα που ενέπνευσε τους πολεμιστές και τους οδήγησε στη νίκη. Δημιουργεί ένα ηρωικό πάνθεον που αγγίζει κάθε σπίτι, διότι το συγκροτούν οι παππούδες μας, οι Έλληνες της διπλανής πόρτας. Φωτίζει τη συλλογική πορεία του ελληνικού λαού, την επιβίωση και συνέχειά του. Δεν προτάσσει το άτομο έναντι του συνόλου, ούτε εγκωμιάζει τα τελευταία κοινωνικά δικαιώματα. Αντιθέτως, συγκροτεί συλλογική μνήμη μέσα από τον πατριωτισμό και την εθνική συνείδηση.

Η εικοστη-ογδόη Οκτωβρίου επιπλέον και κυρίως ενοχλεί διότι δεν μπορεί να προσπελαστεί ως μία κατασκευασμένη επέτειος ένας εκ των υστέρων επινοημένο μύθος. Ο χρόνος δεν έχει αμβλύνει τη μνήμη. Ο εορτασμός της δεν ήταν απόφαση άνωθεν. Η 28η Οκτωβρίου κατέκτησε τη θέση της δίπλα στην 25η Μαρτίου, εν μέσω της μαύρης κατοχής. Ήδη από την πρώτη επέτειο του όχι, χιλιάδες λαού σκέπασαν το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη με λουλούδια. Τα επόμενα δύο χρόνια, 1942 και 1943, οι Έλληνες τίμησαν την επέτειο με αίμα συγκρουόμενα με τους κατακτητές, όταν έβγαιναν με τις σημαίες στους δρόμους και κατέθεταν στεφάνια στη μνήμη των νεκρών αδελφών. Ο λαός επέβαλε τον εορτασμό της 28η Οκτωβρίου. Το κράτος ακολούθησε. Σε αυτό λοιπόν το σταυροδρόμι των τριών ηπείρων, το πανηγύρι κρατάει χρόνια στα μαρμαρένια αλώνια. Πάντα οι Έλληνες ζούσαν με το όπλο παρά πόδας για να αντιμετωπίσουν όλους. Τους εποφθαλμιούν ως κατακτητές. Ανατρέχοντας στο παρελθόν διαπιστώνουμε ότι οι Πέρσες δεν ζήτησαν τίποτα άλλο από τους Έλληνες παρά γην και ύδωρ. Άλλοι, όπως οι Φράγκοι και οι Οθωμανοί, άφησαν πίσω τους καμένη γη. Οι Ιταλοί ζήτησαν την πρόσβαση στα ελληνικά λιμάνια και συγκοινωνιακά δίκτυα, οδούς και σιδηροδρόμους και τους ακολούθησαν οι Γερμανοί, φέρνοντας την ολοκληρωτική καταστροφή.

Σήμερα, ο πόλεμος είναι οικονομικός, πνευματικός και ηθικός. Είναι πόλεμος κατά των αρχών, ιδεών και αξιών της φυλής μας. Πόλεμος που χτυπά τις ρίζες της. Η προπαγάνδα του εχθρού έχει εισβάλει με τη δική μας συγκατάθεση και ευθύνη μέσα στα σπίτια μας από όλα τα μέσα ενημέρωσης. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η διαστρέβλωση της αλήθειας βασιλεύει αλαζονικά. Οι έννοιες έχουν χάσει το πραγματικό τους νόημα. Οι λέξεις κακοποιημένες έγιναν όπλα κατά της αλήθειας. Η αρετή, το φιλότιμο, η ανθρωπιά έγιναν απαξία, ενώ η ευτέλεια, το χρήμα και ό,τι ανήθικο αποτελούν κυρίαρχη δύναμη στο παγκόσμιο στερέωμα. Η φιλοπατρία βαφτίστηκε μισαλλοδοξία και συντηρητισμός. Την παράδοση της χώρας μας στους εχθρούς της την ονομάσαμε πρόοδο και ανάπτυξη. Και την προδοσία των αρχών και αξιών μας: Συναίνεση στην ειρηνική συνύπαρξη των λαών, τη στιγμή που οι ίδιοι οι εχθροί μας στήνουν πόλεμος σε διάφορα μέρη της γης. Η έννοια Έλληνας τείνει να αντικατασταθεί με τη μοντέρνα έννοια πολίτης του κόσμου. Λες και το δεύτερο δεν μπορεί να συνυπάρξει με το πρώτο.

Απέναντι στη φαντασίωση απόδρασης από αυτή την παρακμιακή εποχή, υπάρχει μια αμετακίνητη πραγματικότητα. Είμαστε αναγκαστικά ένοικοι μιας και μόνης εποχής, της δικής μας και σε αυτή μόνο μπορούμε και οφείλουμε να ζήσουμε. Σήμερα λοιπόν, που στεκόμαστε σχεδόν αδύναμοι απέναντι στις δυνάμεις της κοσμικής αταξίας και ιδιαίτερα απέναντι στους δείκτες των διαβόητων αγορών και του παραληρηματικού νέο-οθωμανισμού του Ερντογάν, μπορούμε να αντλήσουμε ελπίδα από το παράδειγμα της γενιάς του 40. Στον αντίποδα των: δεν βαριέσαι, εγώ θα λύσω το πρόβλημα, να περνάμε καλά τώρα, κυριάρχησαν τις τελευταίες δεκαετίες στον τόπο μας οι μικροί και μεγάλοι πρωταγωνιστές του 40. Άνθρωποι όλων των τάξεων, ασυμβίβαστοι ανάμεσα σε ζωή και θάνατο, μας δίδαξαν ότι τις επιθυμίες μας πρέπει να τις ρυθμίζουν οι αξίες της ατομικής, συλλογικής και εθνικής αξιοπρέπειας.

Το έπος του 40 είναι ο τελευταίος μεγάλος λόγγος του Ελληνισμού. Ο πιο κοντινός σε εμάς, ο οποίος μπορεί να εμπνέει, να κινητοποιεί και να συνέχει ένα λαό σε συνθήκες όπως οι σημερινές και να τον οδηγήσει σε μια νέα, απαραίτητη για την επιβίωσή του συλλογικότητα. Η υποταγή ενός λαού πραγματοποιείται μόνο αφού έχει προηγουμένως επιτευχθεί χαλάρωση της εθνολογικής συνοχής, καθώς και απώλεια της συλλογικής μνήμης, βασικά στοιχεία της οποίας αποτελούν η ιστορία και η γλώσσα του. Την απάντηση τη δίνει ο μεγάλος μας ποιητής, ο Γιώργος Σεφέρης, στην ακόλουθη διδακτική για εμάς φράση. Σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνει και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.

Η διαχρονικά τεράστια στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου αυξάνεται ακόμη περισσότερο στις μέρες μας για ενεργειακούς και γεωπολιτικούς λόγους. Στη σκιά των ερειπίων της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης, της λαίλαπας της αυτοκρατορικού τύπου εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και της λαχτάρας μεγάλου πλούτου των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου. Βιώνουμε όλοι στις μέρες μας την εξέλιξη μιας μεγάλης σύνθετης κρίσης στην περιοχή αυτή, με άμεση επίδραση στα εθνικά μας συμφέροντα. Οι εξελίξεις αυτές της ευρύτερης περιοχής επηρεάζουν τη χώρα μας. Η μόνη στρατιωτική απειλή προέρχεται από την Τουρκία, η οποία πληροί επακριβώς τον ορισμό της απειλής, δεδομένου ότι οι περιφερειακές επεκτατικές φιλοδοξίες της συμπεριλαμβάνουν κυριαρχικούς μας χώρους, τους οποίους διεκδικεί με παραληρηματικές πολιτικές δηλώσεις, καθώς και με προκλητικές στρατιωτικές ενέργειες πέρα από τη λογική. Δυστυχώς, η χώρα αυτή διαθέτει και τη δυνατότητα πραγματοποίησης των απειλών της. Και επαληθεύεται το διαχρονικό του μεγάλου Σωκράτη, ουδέν χαλεπότερο του γείτονος πονηρού και πλεονέκτου. Η Τουρκία, δυστυχώς, διαθέτει σημαντικά γεωπολιτικά ερείσματα, τα οποία υποχρεωτικά λαμβάνουν υπόψη τους τόσο οι μεγάλες δυνάμεις όσο και διεθνείς οργανισμοί.

Οι καιροί ου μενετοί. Εκείνο που χρειάζεται είναι η πίστη στις ικανότητές μας, η ενεργοποίηση του ελληνισμού όπου γης, η εμβάπτιση σε παραδοσιακές διαχρονικές αρετές, αξίες και πρότυπα μέσω της οικογένειας και της παιδείας, η κοινωνική και όχι η συντεχνιακή αλληλεγγύη με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, η δημιουργία πραγματικής στρατιωτικής αποτροπής έναντι των κινδύνων που μας περιβάλλουν. Η επιλογή ηγεσιών με εθνικά και όχι με ιδιοτελή κριτήρια και η κομματική υπέρβαση στη χάραξη εθνικής στρατηγικής, τηρουμένης επακριβώς, ανεξαρτήτως των κυβερνητικών εναλλαγών. Ο σύγχρονος Έλληνας θα πρέπει με την πολιτική του ωρίμανση και την ενσυνείδητη συμμετοχή του στα κοινά, να στηρίξει τη Δημοκρατία που αποτελεί το πολυτιμότερο πολιτικό δώρο των προγόνων μας στην ανθρωπότητα και να διαψεύσει το απαξιωτικό ρητό που δηλώνει ότι οι λαοί εκλέγουν τις ηγεσίες που τους αξίζουν. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι πολιτικοί μας εκπρόσωποι μεταφέρουν την ανησυχία μας στην Εθνική αντιπροσωπεία σύμφωνα με την εθνική λογική. Εθνική λογική που δεν επιτρέπει στον κάθε Σλάβο να διεκδικεί τη Μακεδονία ιστορικά και εδαφικά. Στον κάθε Αλβανό να θέλει πέντε νομούς της Ελλάδας στη νότια Αλβανία, στον κάθε Τούρκο στη σκέψη αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της οποίας η Ελλάδα είναι μία επαρχία.

Δικό μας λοιπόν χρέος είναι να επανακτήσουμε τις προγονικές αξίες, αίσθηση του μέτρου, φιλοτιμία, υπευθυνότητα, σωφροσύνη, μεγαλοψυχία, σεβασμό στον άνθρωπο και να στραφούμε ξανά στο ιδανικό που κατέστησε τους ανθρώπους μας απαράμιλλα πρότυπα ηρωισμού, είτε στο πεδίο της μάχης είτε στο στίβο της καθημερινής βιοπάλης.

Αναδημοσιεύουμε σε τρία μέρη -ανά θεματικές ενότητες- ένα εκτεταμένο άρθρο – μελέτη του μπλογκ “Βελισάριος“, καθώς όσα αναφέρονται τεκμηριώνουν πολλές από τις αναφορές του DP στο ζήτημα της πραγματικής αποτρεπτικής ισχύος των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η αρχή γίνεται από τον στόλο μαχητικών αεροσκαφών και την εκτιμώμενη προοπτική.
Μέρος Α’: Εκτίμηση αριθμού μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) – Λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες ανακοινώσεις του κ. Υπουργού Εθνικής Άμυνας σχετικά με την περιβόητη “Ατζέντα 2030”, περί μείωσης της πολυτυπίας και περί 200 μαχητικών 5ης ή σχεδόν 5ης γενεάς το 2030, κρίνεται σκόπιμο να γίνουν μερικές απλές αριθμητικές πράξεις, επιπέδου Δημοτικού, με σκοπό να επιβεβαιώσουμε τις εκτιμήσεις και τα οράματα του κ. ΥΕΘΑ.
Ακολουθώντας ανάστροφη σειρά, από τα νεότερα μαχητικά προς τα παλαιότερα, ας ξεκινήσουμε με τα F-35, τα οποία σύμφωνα με παλαιότερα δημοσιεύματα θα παραλαμβάναμε το 2028. Όμως, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η διαδικασία αποδοχής της επιστολής προσφοράς και αποδοχής (LOA). Ως εκ τούτου, με μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση, τα πρώτα F-35 αναμένεται να παραδοθούν το νωρίτερο το 2029 στο έδαφος των ΗΠΑ, όπου και θα παραμείνουν για τουλάχιστον 1-2 χρόνια, μέχρι την αρχική εκπαίδευση του ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού. Υποθέτοντας έναν ρυθμό παράδοσης 4 Α/Φ κάθε χρόνο, τα πρώτα 12 αναμένονται εν Ελλάδι το 2031, ενώ για το “αισιόδοξο” σενάριο των 40 F-35 οι παραδόσεις θα ολοκληρωθούν το 2038.

Πηγή:  https://www.defence-point.gr/news/atzenta-2030 

Η συνέχεια  εδώ 

Αξιότιμοι κύριοι και κυρίες, Αγαπητοί φίλοι, 
 
Το Κέντρο Αριστείας Ακρόπολις, στο πλαίσιο του οράματός του και της αποστολής του για συνδρομή στον Πολιτισμό διοργάνωσε, την 29 Μαΐου 2024, μια διαδικτυακή εκδήλωση - αφιέρωμα στην εθνική μνημοσύνη της Άλωσης της Πόλης, το 1453.
Η εκδήλωση ήταν εξαιρετική. Είχαμε μια μεγάλη πνευματική βραδιά, όπου ο κ. Ευάγγελος Χρυσός, διακεκριμένος καθηγητής βυζαντινολόγος, μαζί με τη συντονίστρια κα Αντωνία Δήμου, Οικονομολόγο και Διεθνολόγο, με ειδίκευση στην Μέση Ανατολή και Εκτελεστικό Διευθυντή του Κέντρου ανέβασαν πολύ ψηλά τον πήχη της ποιότητας της διάλεξης και της συζήτησης.   
 
Ο πρόεδρος του Κέντρου στον χαιρετισμό του, τόνισε: 
Αξιότιμοι Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας,
Σ ευχαριστώ πολύ Τόνια για την μεστή, περιεκτική εισαγωγή. Και ευχαριστώ πάρα πολύ. Και τυχερός ήμουν απόψε που επιλέξαμε τον καθηγητή κύριο Χρυσό για να κάνουμε αυτή την εκδήλωση. 
Το Κ.Αρ. Ακρόπολις, στο πλαίσιο του οράματός του και της αποστολής του για συνδρομή στον Πολιτισμό, διοργανώνει, απόψε, την εκδήλωση-αφιέρωμα εθνικής μνημοσύνης της Άλωσης της Πόλης, το 1453.
Με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204. Με την Τέταρτη Σταυροφορία αρχίζει η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που, μετά το 1430, περιλαμβάνει μόνο την Κωνσταντινούπολη με τα περίχωρά της και το Δεσποτάτο του Μωρέως.
Οι προσπάθειες του Ιωάννη Παλαιολόγου για βοήθεια από τη Δύση μέσω της ένωσης των Εκκλησιών δημιουργεί τρομερές αντιθέσεις στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ ενωτικών και ανθενωτικών. Την ίδια εποχή, η αναρρίχηση στον οθωμανικό θρόνο του αδιάλλακτου Μωάμεθ στη θέση του διαλεκτικού πατέρα του Μουράτ, σημαίνει εφαρμογή της έμμονης ιδέας του πρώτου, που είναι η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, κάτι που καταφέρνει μετά από πολιορκία 55 ημερών.
Η Άλωση της Πόλης γίνεται την Τρίτη 29 Μαΐου 1453, αποφράδα ημέρα, μέρα που ακούστηκε η κραυγή “Εάλω η Πόλις” και η Βασιλεύουσα, η Πόλη των Αγίων, των Αυτοκρατόρων και των θρύλων, πέρασε στην κατοχή του Οθωμανού δυνάστη.
Και, το Βυζάντιο, η κιβωτός του πνευματικού πλούτου της Αρχαίας Ελλάδας και της Χριστιανικής διδασκαλίας, έπεσε. 
Είμαι βέβαιος ότι ο κ. Ευάγγελος Χρυσός, διακεκριμένος καθηγητής βυζαντινολόγος, μαζί με τη συντονίστρια κα Αντωνία Δήμου, Οικονομολόγο και Διεθνολόγο, με ειδίκευση στην Μέση Ανατολή και Εκτελεστικό Διευθυντή του Κέντρου θα ανεβάσουν πολύ ψηλά τον πήχη της ποιότητας της διάλεξης και της συζήτησης.
Η 29 Μαΐου 1453 μία μέρα που ο Ελληνισμός και η Χριστιανοσύνη, η Ευρώπη και η Ρώμη δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Ο Κων/νος Παλαιολόγος με την ηρωική του στάση διέσωσε την Αξιοπρέπεια μας και η μνήμη του κράτησε το Έθνος όρθιο τα επόμενα μαύρα 400 χρόνια της σκλαβιάς. Η Ελλάδα κοιτίδα του πολιτισμού και διαφύλαξης των ιδεωδών της Δημοκρατίας, της Χριστιανοσύνης είναι παράλληλα και παράγον σταθερότητας στην ταραγμένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο. Αξίζει να θυμόμαστε πάντα την ιστορία μας και να διδασκόμαστε από αυτή. Γιατί όποιος διδάσκεται από την ιστορία του δεν έχει μόνο παρελθόν, αλλά παρόν και μέλλον.
Ο Ελληνισμός δεν θα ζήσει αν μείνει χωρίς οράματα, μνήμες και ελπίδα. Μόνο αν μείνει άπαρτο το κάστρο της μνήμης που το συντήρησαν και το συντηρούν οι θρύλοι και μαζί τους οι ενσαρκωτές της εθνικής μας ιδέας, το Γένος θα επιβιώσει και θα δοξαστεί. Οι κάθε λογής υποτελείς, οι συμβιβασμοί & οι ειρηνολογίες, δεν συμβαδίζουν ούτε με τον πατριωτισμό, ούτε με το συμφέρον του ελληνισμού!
 
Οι εισηγητές ήταν εξαιρετικοί, αυθεντικοί, και επιπλέον μετέδωσαν τη γνώση και εμπειρία με βαθιά ειλικρίνεια σε ένα κοινό εξαιρετικά προσηλωμένο.
 
Ο συντονισμός της κας Δήμου υπήρξε υποδειγματικός και άψογος και ακριβοδίκαια μοίρασε τον χρόνο σε μια πληθώρα ερωτήσεων και απόψεων. Μεταξύ των άλλων η συντονίστρια έδωσε έμφαση  στα κύρια σημεία των ομιλητών, οπως:
Εξαιρετικός ήσαστε κ. καθηγητά και σας ευχαριστούμε πάρα πολύ γι αυτή την εξαιρετική τεκμηριωμένη παρουσίαση των λόγων που οδήγησαν στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την ευθύνη της Δύσης, η οποία οφειλόταν στον κατακερματισμό των συμφερόντων της, αλλά και στην πραγματική αδυναμία της, όπως μας την αποτυπώσατε στο να παρασχεθεί αυτή η βοήθεια.
Πραγματικά εγώ θα κρατήσω πριν δώσω το λόγο, σε καθέναν και κάθε μία εκ των συμμετεχόντων στη σημερινή εκδήλωση.
Πραγματικά είναι μεγάλη τιμή για εμάς η παρουσία σας σήμερα.
Επομένως, όπως είπατε πολύ σωστά κύριε καθηγητά, ο δυτικός παράγοντας από τον οποίο περίμενε
τη σωτηρία της η πόλη, τον αναλύσαμε με πολύ τεκμηριωμένο τρόπο, παρά, όπως είπατε, τη φαινομενικά απόρθητη οχύρωση της.
Οι ιστορικοί, όλοι οι σύγχρονοι αλλά και οι παλαιότεροι ιστορικοί, συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η άλωση της δεν ήταν αναπόφευκτη.
Τα κανόνια, όπως αναφέρατε, ένας από τους λόγους ως τη νέα τεχνολογία πυροβολικού της τότε εποχής, ήταν καθοριστική στην Άλωση και ανέτρεψε παραδοσιακά δεδομένα του πολέμου.
Επιφανείς πολίτες, όπως επίσης πολύ σωστά αναφέρατε, προχώρησαν στην αποθησαύριση του πλούτου τους στο εξωτερικό, παρά στο να διοχετευθεί αυτός ο πλούτος στη διάσωση και την υπεράσπιση της πόλης.
Ως εκ τούτου, οι Ούγγροι μηχανικοί, όπως πολύ σωστά θέσατε, διέθεσαν τα κανόνια τους όχι στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγου, ο οποίος ήταν ο πρώτος τον οποίο προσέγγισαν, αλλά στον Οθωμανό σουλτάνο.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος δυστυχώς έπεσε ηρωικά μαχόμενος με μερικές χιλιάδες πολεμιστές. Δεν διεσώθη, όμως. Αλλά, όπως πολύ ορθά αναφέρατε, διεσώθη η τιμή του Έθνους.
Αποτελεί η άλωση της Πόλης προδοσία της Δύσης. Σε αυτό το ερώτημα δώσατε μια πολύ τεκμηριωμένη απάντηση. Οι περισσότερες χώρες της Δύσης δεν είχαν πραγματική δυνατότητα να προσφέρουν στρατιωτική βοήθεια και πάνω απ όλα, όσον αφορά την πολιτική βούληση. Ουδέποτε συμφώνησαν σε ανάληψη στρατιωτικής πρωτοβουλίας μεγάλης κλίμακας, ώστε να διασωθεί το Βυζάντιο από τους Τούρκους.
Ο Πάπας από την άλλη πλευρά, η θρησκευτική ηγεσία υποσχόταν αρωγή χωρίς δέσμευση της Δύσεως, προσπαθώντας ουσιαστικά να παραπλανήσει τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Όπως πολύ σωστά αναφέρατε, υπήρχε σχίσμα της παπικής εκκλησίας με ανταγωνιστές πάπες, υποψήφιους πάπες και αντί πάπες που υποστηρίζονταν από χώρες οι οποίες πολύ απλά ήθελαν να επιβάλουν τη βούλησή τους στα πολιτικά δρώμενα της εποχής. Ό, τι έχανε επομένως ο Πάπας, κάτι τέτοιο ήθελε να το κερδίσει στην Ανατολή, προσπαθώντας να προωθήσει την υποταγή στη Ρώμη.
Και τέλος, πολύ σημαντική ήταν στοχαστική ανάλυση των προσωπικοτήτων στην οποία προβήκαμε και υπόμνηση της δράσης τους τόσο πριν όσο και μετά την άλωση της Πόλης.

Ο διαλέκτης καθηγητής πανεπιστημίου κύριος Ευάγγελος Χρυσός, με συνοπτικό ΒΣ,  έκλεισε:
Αγαπητοί φίλοι, ανακεφαλαιώνοντας όσα μου επιτρέψατε να αναλύσω εν τάχει σημειώνω τρία συμπεράσματα:
Πρώτον, η Άλωση της Πόλης ήταν ένα γεγονός αναπόδραστον.
Δεύτερον, η Δύση, τόσο η πολιτική, όσο και η εκκλησιαστική της ηγεσία, δεν ήταν σε θέση να παράσχει αποτελεσματική βοήθεια στην απειλούμενη Πόλη.
Τρίτον, επιβάλλεται να «καθάρωμεν» την μνήμη μας για να αποτιμήσουμε το κοσμοϊστορικό γεγονός της Άλωσης και αν ψάχνουμε για προδότες, δεν χρειάζεται
να περάσουμε τις θάλασσες. Χρήσιμος θα ήταν ένας καθρέπτης του γένους, για να τον κοιτάμε προσεκτικά και να τον αξιοποιούμε ανελλιπώς και χωρίς παραμορφωτικούς φακούς.
Το γένος των Ρωμιών οδηγήθηκε στη δουλεία, γιατί δεν διέθετε πια ούτε τις φυσικές, αλλά ούτε και τις ηθικές δυνάμεις για να αποσοβήσει τον έσχατο κίνδυνο.
Κι έτσι «η Ρωμανία πέρασε,
η Ρωμανία ‘πάρθεν». Κι έγινε… «τραγούδι ο πόνος και θρήνος ο καημός».
 
Αποδείξαμε ότι ξέρουμε και ότι μπορούμε.
Μένει να συνεχίσουμε τον καλό δρόμο για τη μετάδοση των ιδεών μας.  Συντονισμένοι και όλοι μαζί. Διότι, όπως φάνηκε, κανείς δεν περισσεύει.
Όλοι έχουν τη θέση τους κι όλοι βάζουν το λιθαράκι τους, χτίζοντας ένα μέλλον καλύτερο για τη χώρα μας και για τα παιδιά μας.
Κοιτώντας μπροστά, ξεκινάμε τις προετοιμασίες για τα επόμενα.  
Σας ευχαριστώ
Αναστάσιος Μπασαράς, Πρόεδρος του Κέντρου Αριστείας Ακρόπολις
 

Αξίζει πολύ να δείτε το πλήρες ηχοθέαμα (βίντεο) της Εσπερίδας αναρτημένο στο Youtube.
 

Βίας ο Πριηνεύς: Άκουγε πολλά, μίλα την ώρα που πρέπει.

Θαλής o Μιλήσιος: Καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται.

Κλεόβουλος ο Λίνδιος: Το μέτρο είναι άριστο.

Περίανδρος ο Κορίνθιος: Οι ηδονές είναι θνητές, οι αρετές αθάνατες.

Πιττακός ο Μυτιληναίος: Με την ανάγκη δεν τα βάζουν ούτε οι θεοί.

Σωκράτης: Εν οίδα ότι ουδέν οίδα. Ουδείς εκών κακός.

Θουκυδίδης: Δύο τα εναντιότατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν.

Πλάτων: Άγνοια, η ρίζα και ο μίσχος όλου του κακού. 

Αριστοτέλης: Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων.