Καθώς συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την τρομοκρατική επίθεση της Hamas, η οποία προκάλεσε ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, το κύριο θέατρο επιχειρήσεων έχει μεταφερθεί στο Λίβανο και στην προσπάθεια του Ισραήλ να εξαρθρώσει την απειλή που προέρχεται από τη Hezbollah, η οποία δρα ως το μακρύ χέρι του Ιράν στην περιοχή.
Μετά την προληπτική επίθεση κατά στόχων της εν λόγω οργάνωσης, στις 25/8/24, το Ισραήλ είχε τέσσερις επιλογές όσον αφορούσε στο βόρειο μέτωπο:
α. Συνέχιση ενός πολέμου φθοράς, η οποία θα απέτρεπε την επιστροφή των εκτοπισμένων πολιτών του στο Βορρά.
β. Εξεύρεση μιας διπλωματικής λύσης, με πολλά ενδεχομένως προβλήματα και ασαφή διάρκεια, η οποία θα προέβλεπε την υποχώρηση των δυνάμεων της Hezbollah πέρα από τον ποταμό Litani.
γ. Ολοκληρωτικό πόλεμο με τον Λίβανο.
δ. Εκτεταμένες επιχειρήσεις κατά της Hezbollah, οι οποίες θα περιλάμβαναν και χερσαία επίθεση με σκοπό την απίσχναση της οργάνωσης και όχι του Λιβάνου ως κράτους.
Από τις ανωτέρω επιλέχθηκε η τέταρτη, καθώς παρέχει αφενός τη μεγαλύτερη πιθανότητα για μια ουσιαστική αλλαγή στις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου την επόμενη ημέρα και αφετέρου δύναται να έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην περιοχή μέσω της μείωσης της ιρανικής επιρροής.
Η Βυρηττός και συγκεκριμένα η περιοχή Dahiya, «πρωταγωνιστεί» στις ισραηλινές αεροπορικές επιχειρήσεις κατά της Hezbollah. Αυτό είναι επακόλουθο της ιδιαίτερης σημασίας καθώς αποτελεί την έδρα της ηγεσίας της Hezbollah ενώ ταυτόχρονα η εγγύτητά της στο μοναδικό αεροδρόμιο του Λιβάνου και στον κυριότερο λιμένα του, παρέχει στην οργάνωση τη δυνατότητα σύνδεσης (και εφοδιασμού) με το Ιράν. Ταυτόχρονα όμως, υπάρχουν απόψεις στο Ισραήλ, όπως του καθηγητή Hillel Frisch, οι οποίες επισημαίνουν ότι η μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της Hezbollah θα προέλθει από την στοχοποίηση της σιιτικής περιφέρειας. Πιο συγκεκριμένα, στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις απώλειες της Hezbollah κατά την επιχείρηση “Swords of Iron” δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία αυτών, προέρχεται από την περιοχή της Nabatieh στο νότο και τις περιοχές Bekaa – Baalbek και Hermel στα βορειοανατολικά, ενώ μόνο ένα μικρό ποσοστό προέρχεται από την περιοχή της Βυρηττού και ιδίως από την Dahiya, όπου ζει η πλειοψηφία των Σιιτών. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, η περιφέρεια αποτελεί την κύρια δεξαμενή στελεχών της Hezbollah, ενώ η μετακίνηση πληθυσμών από την ύπαιθρο στα αστικά κέντρα (η οποία υπήρξε έντονη για τους Σιίτες τη δεκαετία του 1960) συνοδεύτηκε με μια χαλάρωση της πολιτικής σύνδεσης με την οργάνωση, συνεπεία του αστικού τρόπου ζωής και της μειωμένης οικονομικής εξάρτησης από αυτή. Συνεπεία αυτού, τονίζεται η ανάγκη αποδυνάμωσης της περιφέρειας και η ενίσχυση της συνεχιζόμενης σιιτικής μετακίνησης προς την ευρύτερη περιοχή της Βυρηττού, ακόμα και μέσω της καταστροφής κρίσιμων υποδομών. Είναι φανερό ότι κάτι τέτοιο θα αυξήσει το αίσθημα ασφάλειας στις βόρειες περιοχές του Ισραήλ και θα παράσχει μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων στις ισραηλινές δυνάμεις (IDF) στο νότιο Λίβανο εναντίον των δυνάμεων της Hezbollah.
Κατά τον Gabi Siboni, η χερσαία επέμβαση είναι απαραίτητη για την επίτευξη μιας θεμελιώδους αλλαγής της κατάστασης στον Λίβανο, με πρώτο στόχο την εκδίωξη των δυνάμεων της Hezbollah πέρα από τον ποταμό Litani. Η αποδυνάμωση της Hezbollah θα επιτρέψει στο Ισραήλ να αντιμετωπίσει την απειλή που προέρχεται από τον μεγαλύτερο εχθρό του (Ιράν) και το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ενδεικτικό του αισθήματος απειλής που προέρχεται από το Ιράν είναι το γεγονός ότι το 2020, ο τότε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων του Ισραήλ, Στρατηγός Aviv Kohavi, ίδρυσε το «Strategy and Third-Circle Directorate», το οποίο άτυπα αποκαλείται και «Iran Command» και ουσιαστικά είναι μια Διεύθυνση του ισραηλινού Γενικού Επιτελείου που ασχολείται με τις απειλές που προέρχονται από δρώντες με τους οποίους δε συνορεύει το Ισραήλ, με κυριότερο το Ιράν. Είναι αλήθεια ότι για το Ισραήλ, το ενδεχόμενο της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από το Ιράν, συνιστά υπαρξιακή απειλή και δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και στο ζενίθ της ένοπλης αντιπαράθεσης με τη Hamas, υπήρχαν φωνές στο εσωτερικό της χώρας που τόνιζαν ότι πρέπει να αναληφθεί άμεσα δράση κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ιδίως μετά την αποτυχία των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών σε σχέση με την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Από την πλευρά του Ισραήλ, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως Προέδρου, ότι θα αναλάβουν σκληρά μέτρα για την αποτροπή της ιρανικής ηγεσίας από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα ενώ η διστακτικότητα της Δύσης ενόψει περαιτέρω κλιμάκωσης θεωρείται επιβλαβής τόσο για τα συμφέροντα του Ισραήλ όσο και για την συντομότερη ειρήνευση στην περιοχή. Όπως το θέτει ο καθηγητής Efraim Inbar, «ανεβαίνοντας τη σκάλα της κλιμάκωσης είναι πιθανόν ο καλύτερος τρόπος για να μπει ένα τέλος στη βία».
Όπως και να έχει, η πρόσφατη πυραυλική επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ θα οδηγήσει σε αντίποινα, τα οποία αναμένεται να είναι σφοδρότερα από τα αντίστοιχα του περασμένου Απριλίου. Ανάμεσα στους στόχους, είναι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, κρίσιμες υποδομές κλπ. Η ανακοίνωση της μόνιμης αντιπροσωπείας του Ιράν στον ΟΗΕ, που ακολούθησε την πυραυλική επίθεση, κάνει φανερό ότι η Τεχεράνη, παρά τους λεονταρισμούς, δεν επιθυμεί μια κλιμάκωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε έναν περιφερειακό πόλεμο. Καθώς οι ΗΠΑ κάνουν προσπάθειες για να «μετριάσουν» την ισραηλινή απάντηση, η ηγεσία του Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένη να το πάει ως το τέλος και είναι πολύ πιθανόν, η πρόκληση του Ιράν να αποτελέσει μια πρώτης τάξης ευκαιρία για το Ισραήλ για να εξαλείψει τη σημαντικότερη απειλή ασφαλείας του.
Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι η επιθετική ρητορική της Τουρκίας εναντίον του Ισραήλ έχει ενισχύσει την αίσθηση ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα σταθερό εταίρο, με τον οποίο είναι απαραίτητο να υπάρξει εμβάθυνση των σχέσεων. Μάλιστα όπως έγραψε και ο Eran Lerman, πρώην μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Ισραήλ, «όσο η ένταση ενισχύεται στο βόρειο μέτωπο, η ισραηλινή ευθυγράμμιση με την ελληνική πλευρά (Ελλάδα και Κύπρος) καθίσταται όλο και πιο σημαντική.
