Έχω βαρεθεί να ακούω ότι αυτή η χώρα δεν έχει ‘ρε αδερφέ’ εθνική στρατηγική, δεν έχει καμιά στρατηγική. Αυτή η χώρα κάνει του κεφαλιού της. Είμαι μηχανικός και χαίρομαι πάρα πολύ που απόψε σε αυτό το τραπέζι, είναι κι ένας μηχανικός. Και σε όλα τα τραπέζια της στρατηγικής πρέπει να είναι και ένας μηχανικός.

Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική (ΕΣΣ); Δεν ήθελα να πάω να ανοίξω μεγάλα βιβλία: Κλαούζεβιτς, Κονδύλης, Σουν-Τζου, ούτε περιοδικά. Χτυπάω κατευθείαν στην ιστοσελίδα Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ΓΕΕΘΑ  και είδα εκεί, και το είπαν κάποιοι από τους προλαλήσαντες ότι υπάρχει εθνική στρατιωτική στρατηγική. Τώρα αν εφαρμόζεται ακριβώς από τους αρχηγούς και τους διοικητές, δεν μπορώ να διανοηθώ διαφορετικά. Είδα, επίσης, ότι υπάρχει μια Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ). Τώρα αν είναι επικαιροποιημένη και οι ΥΕΘΑ, Α/ΓΕΕΘΑ κάθονται εκεί και δεν την επικαιροποιούν, είναι έτερον εκάτερον.

Και είδα εκεί ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ΕΣΣ, που απορρέει από την ΠΕΑ και έχει ως στόχο τον καθορισμό της αποστολής και των κύριων επιχειρησιακών έργων των Ενόπλων Δυνάμεων, του τρόπου προετοιμασίας, ανάπτυξης και χρησιμοποίησής τους, καθώς και ειδικές κατευθύνσεις σχεδίασης των απαιτούμενων δυνάμεων.

Και είδα εκεί ότι κεντρικός άξονας της στρατιωτικής μας στρατηγικής είναι η αποτροπή κάθε μορφής απειλής/πρόκλησης/ένοπλης επίθεσης κατά της χώρας μας και η αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσεων.

Είδα, επίσης, ξεκάθαρα σαν το νεράκι ότι το στρατιωτικό δόγμα είναι αποτρεπτικό - αμυντικό, με προσανατολισμό στην αντιμετώπιση κάθε εξωτερικής απειλής.

Είδα, επίσης, ότι το  έργο των ΕΔ, κατά την περίοδο της ειρήνης, είναι η επιχειρησιακή εκπαίδευση του προσωπικού. Μέσω της διακλαδικής επιχειρησιακής εκπαίδευσης, επιτυγχάνεται η αντίληψη και η αφομοίωση του ενιαίου περιβάλλοντος, τόσο σε Στρατηγικό, όσο και σε Επιχειρησιακό-Τακτικό επίπεδο, ενώ εξασφαλίζεται η ενότητα της προσπάθειας. Επιπλέον, η εκτέλεση των διακλαδικών ασκήσεων αυξάνει την ικανότητα των δυνάμεων να λειτουργούν υπό ενιαίο σχήμα διοίκησης. Η δοκιμασία της υφιστάμενης επιχειρησιακής σχεδίασης, Συστήματος Χειρισμού Κρίσεων, Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου και εξαγωγή συμπερασμάτων-διδαγμάτων με επακόλουθο τις απαιτούμενες βελτιώσεις τροποποιήσεις.

Είδα, επιπλέον, στο πλαίσιο των συμβατικών υποχρεώσεων που απορρέουν από τη συμμετοχή μας σε διεθνείς οργανισμούς, τη συμμετοχή σε πολυεθνικές ασκήσεις (ΝΑΤΟ, ΕΕ, διακρατικές ασκήσεις). Όπου γίνεται η χρήση και πλήρης εκμετάλλευση των προσομοιωτών-εξομοιωτών και η περιοδική  επιχειρησιακή αξιολόγηση. Δεν θα μιλήσω για το ΣΞ, ούτε για το ΠΝ, αλλά εγώ από μικρό παιδί, από τα χρόνια του 70 ξέρω ότι στην ΠΑ χρησιμοποιούσαμε τους simulators (προσομοιωτές).

Υπάρχει εκεί στην ΕΣΣ η απαίτηση για τη λειτουργία ενός σύγχρονου και ενοποιημένου συστήματος αεράμυνας υψηλής τεχνολογίας καθώς και για τη διάθεση σύγχρονων μέσων επιτήρησης των συνόρων και συλλογής πληροφοριών. Η διάθεση σύγχρονων οπλικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας. Η ΠΑ έχει από το 1970 αυτοματοποιημένο σύστημα αεράμυνας.

Η Πολεμική Αεροπορία, η μικρή, η ελληνική, το 1981 έβγαζε στον αέρα, πρώτη σε όλες τις αεροπορίες της Ευρώπης το πρώτο αυτοματοποιημένο Σύστημα Διοίκησης Ελέγχου.

Ακόμη και η ενεργή συμμετοχή στα ευρωπαϊκά δορυφορικά προγράμματα HELIOS 2 και το διάδοχό του MUSIS (Multinational Space-Based Imaging System), υπάρχει εκεί στην ΕΣΣ.

Καθώς, επίσης και η συμμετοχή σε πολυεθνικές επιχειρήσεις, με πολιτική απόφαση εκ μέρους της Κυβέρνησης:

• Επιχειρήσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ή του ΟΑΣΕ.
• Επιχειρήσεις που θα διευθύνονται από το ΝΑΤΟ
• Επιχειρήσεις που θα διευθύνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Η διάθεση δυνάμεων στο εξωτερικό, υπό εθνική διοίκηση, μετά από διακρατική συμφωνία. Η χώρα μας συνεισφέρει περιοδικά με δυνάμεις και μέσα στη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ (NATO Response Force - NRF), καθώς και στους Σχηματισμούς Μάχης (Battle GROUP) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ακόμη, υπάρχει εκεί και στρατηγική της κοινωνικής προσφοράς, με καθοριστική συνδρομή στην ανακούφιση από φυσικές καταστροφές, με προσωπικό και μέσα, με υγειονομική υποστήριξη και αεροδιακομιδές καθώς και με επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στο χερσαίο και θαλάσσιο χώρο.

Και μέσα στην ΕΣΣ είναι και η κινητήριος δύναμη δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό. Εστιασμός  στην παροχή της απαραίτητης και σύγχρονης εκπαίδευσης, καθώς και στην εξασφάλιση των αναγκών, των κινήτρων και της ευημερίας του προσωπικού των ΕΔ, αλλά και των οικογενειών τους.

Και πάμε στον ΥΦΕΘΑ, που πρόσφατα ανακοίνωσε τους στόχους και τη στρατηγική του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για το 2024 και  τα μετάδωσαν όλα τα ΜΜΕ

• Ενίσχυση της Αμυντικής Διπλωματίας
• Υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων
• Αναζωογόνηση της αμυντικής βιομηχανίας και ενίσχυση της Καινοτομίας και της Ανάπτυξης Τεχνολογίας
• Βελτίωση συνθηκών διαβίωσης στελεχών και αλλαγές στη θητεία

Βαριά ή κουβέντα αλλά πρέπει να λεχθεί ότι αυτά είναι αυτονόητα και καταγεγραμμένα μέσα στην ΕΣΣ.

Και μπράβο σας κύριε Αρχηγέ (ένας από τους συμμετέχοντες στο πάνελ). Εκεί στην ιστοσελίδα του ΓΕΕΘΑ, είδα και από τα χρόνια τα δικά σας, υπάρχει, υπάρχει μια Στρατηγική Ανάλυση των Εξελίξεων (ΣΑΕ) μέχρι το 2030, με πέντε θεματικές ενότητες. Η ΣΑΕ 2030 είναι βάση της Μακροπρόθεσμης Στρατιωτικής Μετεξέλιξης και  θεμέλιο για το Πλαίσιο των Μελλοντικών Εθνικών και Συμμαχικών Επιχειρήσεων. Εντοπίζει τάσεις σε 5 θεματικές ενότητες: Πολιτική, Άνθρωπος, Τεχνολογία, Οικονομία–Πόροι και Περιβάλλον.

Τα συμπεράσματα και οι προτάσεις μου είναι:

(1) Ναι, υπάρχει ΕΣΣ και καλόν είναι να παύσει να λέγεται και επαναλαμβάνεται δεν υπάρχει … αν εφαρμόζεται και επικαιροποιείται είναι έτερον εκάτερον.

(2) Η Στρατηγική Ανάλυση Εξελίξεων μέχρι και το 2030  είναι καταγεγραμμένη, και, ασφαλώς πρέπει να είναι καλά γνωστή στην πολιτική ηγεσία, ιδιαίτερα αυτή του ΥΕΘΑ.

(3)  Στην  διαμόρφωση, σύνταξη και έγκριση της Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής είναι sine qua non  απαίτηση  η ισοβαρής παρουσία των τομέων  Επιχειρήσεων και Υποστήριξης.

(4) Είναι ακατανόητο ο διοικητής της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης να μην είναι Μηχανικός, όπως συμβαίνει και στο Π.Ν. 

(5) Αναφορικά  με την  αρχαιότητα των αξιωματικών, είναι τελείως αβάσιμο και ακατανόητο: οι αξιωματικοί μηχανικοί της ΣΜΑ  και ε/α της Σχολής Ικάρων, οι πρώτοι των πρώτων στις εξετάσεις,  να είναι νεότεροι των ομολόγων τους ομοιόβαθμων τους Μηχανικών του ΠΝ, και Μηχανικών Μηχανικού, Διαβιβαστών και Πυροβολητών του ΣΞ, ανεξαρτήτως χρονολογίας αποφοίτησης. Και, μάλιστα ως παράδειγμα, γιατί στην Λήμνο, 130 ΣΜ, ο αντισμήναρχος μηχανικός ΤΗ της ΣΜΑ (ήμουν εκεί στα 1985,86), είναι ιεραρχικά κατώτερος από τον κατά τρεις τάξεις νεότερό του αντισυνταγματάρχη διαβιβάσεων  του παρακείμενου στο αεροδρόμιο της 130 ΣΜ  συντάγματος του ΣΞ?. Ποιος μπορεί να το κατανοήσει και αιτιολογήσει;

PDF

* Το κείμενο αυτό αποτέλεσε τη βάση της εισήγησής μου στο 2ο Συνέδριο Γεωπολιτικής-Γεωστρατηγικής-Γεωοικονομίας: Παράγοντες Μετάβασης Γεωπολιτικής Ισχύος & Προκλήσεις Ασφαλείας, 9,10,11 Φεβ 2024, Hyatt Regency-Θεσσαλονίκη